Gıda Güvenliği Küresel Girişimi (GFSI) tarafından onaylanmış BRCGS, FSSC 22000 ve IFS standartlarına
uygun makine ve ekipman alımında dikkat edilmesi gereken temel hususlar aşağıda özetlenmiştir:
1. Hijyen ve Temizlik Kolaylığı
- GFSI onaylı tüm standartlara göre ekipmanlar hijyenik tasarıma uygun olmalıdır.
• Düzgün yüzey yapısı: Makine tüm yüzeyleri pürüzsüz, gözeneksiz, kolay temizlenebilir ve kirlilik yükü
taşımayan olmalıdır.
• Ölü alanların (dead spots) ve kir birikimi riski olan bölgelerin (ek bağlantı parçaları, kablo, zincir, motor vb..)
olmamalıdır.
• Gıda ile temas eden tüm yüzeyler paslanmaz çelik (tercihen 316L veya 304 kalite) veya gıda ile uyumlu
malzemelerden üretilmelidir. Gıda ile temas etmeyen yüzeyler paslanmayan/kırılmayan başka
malzemeden üretilebilir.
• Hızlı ve etkili temizlenebilirlik sağlamalı, CIP (Yerinde Temizlik – Cleaning in Place) ve SIP (Yerinde
Sterilizasyon – Sterilization in Place) sistemleriyle uyumlu olmalıdır.
• Kimyasal direnç: Kullanılan temizlik kimyasallarına karşı dayanıklı olmalıdır.
• Gıdanın açıkta kalacağı alanlar kesinlikle kapalı olmalıdır.
2. Gıda Güvenliği Uygunluğu
- HACCP (Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları) prensiplerine uygun olmalıdır.
• Makine parçaları gıdaya kontaminasyon riski taşımamalıdır.
• Gıda ile temas eden yağ, gres ve diğer kimyasallar FDA veya NSF onaylı olmalıdır.
• Malzeme sertifikaları, gıda güvenliği uygunluk belgeleri (MOCA - Materials and Articles in Contact with Food)
talep edilmelidir.
• Makinede kullanılan malzemeler toksik olmamalı ve kimyasal kontaminasyona yol açmamalıdır.
3. Yabancı Madde Kontrolü ve Fiziksel Risklerin Önlenmesi
- GFSI standartlarına göre makineler fiziksel tehlikelere karşı dayanıklı olmalıdır.
• Makine parçalarının kırılma riski minimize edilmelidir. (Örn: vidalar, plastik parçalar)
• Mümkün olduğu kadar az vida olmalıdır.
• Makine tasarımı, metal dedektörler, X-ray sistemleri veya optik ayıklama makineleriyle uyumlu olmalıdır.
• Vidalar, somunlar ve bağlantı elemanları gıdayla temas etmeyecek şekilde tasarlanmalıdır.
4. Bakım, Kalibrasyon ve İzlenebilirlik
- GFSI onaylı tüm standartlara göre makine ve ekipmanlar düzenli bakım ve kalibrasyon süreçlerine
uygun olmalıdır.
• Bakım ve onarım kolaylığı: Makine parçalarına kolay erişim sağlanmalı, duvar ve diğer ekipmanlar ile
aralarında boşluk olmalı, temizlik ve bakım için sökülebilir olmalıdır.
• Ölçüm cihazları ve sensörler görünür yüzeyde olmalı ve düzenli olarak kalibre edilmelidir.
• Bakım geçmişi ve izlenebilirliği sağlayan dokümantasyon tutulmalıdır.
• Gres ve yağlama noktaları gıda üretimiyle doğrudan temas etmeyecek şekilde tasarlanmalıdır.
5. Belgelendirme ve Uygunluk
- Makine ve ekipmanlar aşağıdaki sertifikalara ve mevzuatlara uygun olmalıdır:
• CE Sertifikası (Avrupa Standartlarına Uygunluk)
• FDA ve NSF Sertifikaları (Gıda ile temas eden malzemeler için-bant, zincir, tepsi, kap vb. dahil)
• ISO 22000, BRCGS, IFS ve FSSC 22000 standartlarına uygunluk belgeleri
• Malzeme Güvenlik Bilgi Formları (MSDS) ve Uygunluk Beyanları (DoC - Declaration of Compliance)
6. Çalışan Güvenliği ve Ergonomi
- Makine tasarımı çalışan güvenliğini sağlamak için iş sağlığı ve güvenliği standartlarına uygun
olmalıdır.
• Operatör güvenliği için kolay ulaşılabilir yerde acil durdurma düğmeleri, kilitli koruma sistemleri ve güvenlik
sensörleri bulunmalıdır. Sensörler çalışır durumda olmalıdır.
• Ergonomik tasarım sayesinde makine kullanımı kolay ve güvenli olmalıdır.
• Makine ve ekipmanların çalıştırılmasıyla ilgili kullanıcı eğitimleri sağlanmalıdır.
• Makine topraklaması yapılmış olmalı ve periyodik kontrolleri olmalıdır.
7. Verimlilik, Enerji Tasarrufu ve Çevresel Faktörler
- GFSI standartları sürdürülebilir üretim ve enerji tasarrufunu teşvik eder.
• Enerji verimliliği yüksek ekipmanlar tercih edilmelidir.
• Atık yönetimi ve su tasarrufu sağlayan sistemler desteklenmelidir.
• Gıda israfını önleyici otomasyon sistemleri (hassas dozajlama, fazla üretimi önleyen mekanizmalar) tercih
edilmelidir.
Sonuç
Makine ve ekipman alımında BRCGS, FSSC 22000 ve IFS standartlarına uygun seçim yapılması hem gıda
güvenliğini hem de üretim verimliliğini artırır. Bu nedenle, tedarik edilen makinelerin sertifikasyon
belgeleri kontrol edilmeli, hijyenik tasarım, yabancı madde kontrolü, bakım kolaylığı ve enerji verimliliği
gibi faktörler göz önünde bulundurulmalıdır.
Bu kriterler doğrultusunda yapılan ekipman alımları, sertifikasyon denetimlerinde tam uyum sağlar ve
işletmenin gıda güvenliği yönetim sistemini güçlendirir.
paylaş
twittle
paylaş
paylaş